İlk-el Fenomenolojik Yöntem ile Yaşanan Mekânın Sınırlarının Keşfedilmesi
Ümmü Çiftçi1*, Emine Köseoğlu2
1Fatih Sultan Mehmet Vakıf University, İstanbul, Turkey
2Fatih Sultan Mehmet Vakıf University, İstanbul, Turkey
* Corresponding author: sutcuummu@gmail.com
Presented at the 4th International Symposium on Innovative Approaches in Architecture, Planning and Design (ISAS WINTER-2019 (APD)), Samsun, Turkey, Nov 22, 2019
SETSCI Conference Proceedings, 2019, 10, Page (s): 134-137 , https://doi.org/10.36287/setsci.4.7.036
Published Date: 22 December 2019
Fenomenoloji nesnenin bilgisine özneden varılabileceğini, deneyimin ve anlamın bilginin temel kaynağı olduğunu savunan bir analiz yöntemidir. Doğrudan tasvire odaklanır ve görünen şeyin gerçeğin kendisi olduğunu savunmaktadır. Çevre-davranış çalışmalarına yön veren pozitivist yaklaşımların 1970’li yıllarda beklenen iyileştirmelere sebep olamaması nedeniyle farklı yöntemler üzerine yoğunlaşan araştırmacılar sezgisellik, farkındalık ve keşif süreci barındıran fenomenolojik yaklaşım ile yeni bir vizyon elde etmişlerdir [1]. Bu yaklaşım fiziksel dünyanın önemine vurgu yaparak, gündelik yaşam içerisinde bu karşılıklı ilişkiyi davranış, deneyim ve anlam üzerinden tarif ederek yorumlamaktır. Fenomenolojik yöntem kendi içinde farklı dallara ayrılarak alt başlıklar ortaya çıkarmıştır. Bunlardan biri de Seamon tarafından adlandırılmış olan ilk-el (fisrt-person) fenomenolojik yöntemdir. Bu yöntemde araştırmacı kendi gözlem ve deneyimlerinden yola çıkarak gerçeği görmeye çalışmaktadır. Fenomenolojik yaklaşımlar çevre ve davranış ilişkisini incelerken pek çok alan içinde veri oluşturmuştur bunlardan biri de mimarlıktır. Bu araştırma kapsamında ilk-el fenomenolojik yöntem kullanılarak, Üsküdar kent mekânında yaşanan mekânın sınırlarının keşfedilmesi ve betimlenmesine yönelik bir çalışma yürütülmüştür. Araştırmacı ilk elden elde ettiği veriler ile yaşanan mekânın sınırları ve konuya katkısı tartışılmıştır. [1]Seamon, D. (2003). Fenomenoloji, Yer, Çevre ve Mimarlık Literatürünün Değerlendirilmesi. Tol Mimarlık Kültürü Dergisi sayfa 33-35
Keywords - fenomenoloji, gündelik yaşam, sınır, yaşanan mekan, Üsküdar
[1], [2], [5], [8] Kartal, A. N. (2015, Haziran). Üç [Parantez] Bir Anlatı:Ucu Açık Fenomenolojik Bir Deşifre. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
[3], [6], [7], [11], [12], [13], [16] Seamon, D. (2003). Fenomenoloji, Yer, Çevre ve Mimarlık Literatürünün Değerlendirilmesi. Tol Mimarlık Kültürü Dergisi, 33-35.
[4] Bolak Hisarlıgil, B. (2007, Ekim). "Yer"leşmenin Düş"üm"lenmesi:Geleneksel Anadolu Yerleşmelerinde "Ara"lar. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
[9] Özcan, B. (2003, Mayıs). Mekanın İçinde ve Dışında Olmasnın Fenomenolojisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
[10] Groenewald, T. (2004). A Phenomenological Research Design Illustrated. 05 09, 2019 tarihinde Sage Journals: https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/160940690400300104#articleCitationDownloadContainer adresinden alındı
[14] Lefebvre, H. (2017). Ritimanaliz Mekan, Zaman ve Gündelik Hayat. (A. L. Batur, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
[15] Fay, B. (2001). Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi, Çok Kültürlü Bir Yaklaşım. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License 4.0, which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited. |