Bu bildiri teatralliğin bir başka deyişle tiyatrodaki ‘oyun’ olgusunun, yaklaşık iki bin beş yüz yıl kat ettiği mesafenin izini sürmeyi amaçlamaktadır. İzlenecek yöntem, süreci tarihsel olarak okumaktır. Tarihsel süreç içinde izi ilk sürülecek kişi Platon’dur. Platon’un karşısında yer alan öğrencisi Sokrates bilinen ilk tiyatro teori kitabı “Poetika”da insanlığın ancak taklit yoluyla bilgiye sahip olabildiğini söyler. Ortaçağda Bütün dünya bir sahnedir ve dünya tiyatrosunun bir tek seyircisi vardır; Tanrı. Romantik döneme gelindiğinde teatrallik kavramı, Shakespeare’den ödünç aldığı “Bütün dünya bir sahnedir; yaşam ve ölüm dramın iki ucundadırlar ve insanlar basit oyuncudurlar” düşüncesiyle karşımızdadır. Sahnedeki oyuncuların dış dünyadaki gerçekliği birebir yansıtması gerektiği fikri yirminci yüzyıla gelindiğinde değişmiştir. Craig, Artaud, Evreinov, Pirandello, Grotowski gibi sanatçılar insanın sahnede yanlış temsil edildiğini düşünmüşlerdir. Bu yanlış temsili kırmak için Craig oyuncu yerine kuklayı, Meyerhold gerçekçi oyunculuk yerine duyguların geri plana alındığı mekanik oyunculuğu önermiştir. Yirminci yüzyılın ikinci yarısına ve sonra yirmi birinci yüzyıla gelindiğinde tartışma daha da derinleşir. Teatrallik düşüncesi, geçmişine dönerek ‘oluşumunu’ aramaya başlar. Bu dönem için bir yanda tiyatroyu antropolojik bir bakışla; kökene dair yorumlayanlardan, diğer yanda olumlayıcı (affirmative) yorumlamayla; gerçekliği özneler arası ve tesadüfi kesişmelerde arayanlardan bahsetmek mümkündür. Olumlayıcı yorumlama, teatralliğin iki alan arasındaki boşlukta oluştuğunu söyler: ‘gerçek’ yaşam alanı ve kurgusal alan. Boşluk, tamı tamına ne gerçek alanın ne de kurgusal alanın içindedir. Bu yüzden de oyunsudur. İşte teatrallik diye nitelendirilen kavram bu oyunsuluğun ta kendisidir. 

Keywords - Teatrallik, Oyunsuluk, Antik Yunan, Ortaçağ, Olumlayıcı (Affirmatif) Yorumlama

1) T. D. Davis & T. Postlewait, 2003, s. 1.
2) Platon, Yasalar, Çev. Candan Şentuna, İstanbu: Kabalcı Yayınları, 2007.
3) Platon, Devlet, 2016, s. 232.
4) Platon, Devlet, 2016, s. 84.
5) Aristoteles, Poetika, Çev. İsmail Tunalı, Remzi Yayınları: İstanbul, 2010, s. 16.
6) Jonas A. Barish, The Anti-Theatrical Prejudice, California: Unv. of California Press, 1985,
7) T. D. Davis & T. Postlewait, 2003, s. 6.
8) Denis Diderot, duyulardan arınılabildiği ölçüde sahici oyunculuğa ulaşılabilineceğini savlar. Onun sözünü ettiği istikrardır. Duygulanımları doğrultusunda oynayan bir oyuncunun her temsilde aynı duygu durumunu yakalaması muhtemel değildir. Duygularından arınmış, düşünerek, sağduyulu oynayan bir oyuncunun ise her temsilde istikrarlı olarak aynı duygu durumunu yakalayabilmesi muhtemeldir. Biri, kendisini duygularının coşumuna bırakıyordur diğeri ise ilk temsildeki oynama biçimini taklit ediyordur. Bkz: ibid, s. 19.
9) Friederich Nietzsche kendi gerçekliğimizi bir an için bir kenara bırakırsak, der kendi görgül varoluşumuzu dünyanın varoluşu gibi, “ilk-bir”in her an üretilen bir tasavvuru olarak kavrarız. Erken dönem fikirleriyle Dionizyak olanı yücelten Nietzsche sonrasında ‘teatral’ olanın yanında durmuştur. Bkz: F. Nietzsche, 2016, s. 31.
10) Allain Megill, Aşırılığın Peygamberleri, Çev. Tuncay Birkan, İst. Say Yay. 2012, s. 73.
11) T. D. Davis & T. Postlewait, 2003, s. 9.
12) T. D. Davis & T. Postlewait, 2003, s. 10.
13) T. D. Davis & T. Postlewait, 2003, s. 11-12.
14) T. D. Davis & T. Postlewait, 2003, s. 12.
15) T. D. Davis & T. Postlewait, 2003, s. 13.
16) Roland Barthes’tan aktaran T.Davis &T. Postlewiat, 2003, s. 24.
17) Roland Barthes’tan aktaran T.Davis &T. Postlewiat, 2003, s. 24.
18) J. Féral, 2002, s. 105.
19) Süreyya Karacabey, Modern Sonrası Tiyatro ve Heiner Müller, Ankara: De-Ki Yayınları, 2006, s. 123.
20) Süreyya Karacabey, Modern Sonrası Tiyatro ve Heiner Müller, Ankara: De-Ki Yayınları, 2006s. 124.
21) T.Davis &T. Postlewiat, 2003, s. 24.
22) G. McGillivray, 2009, s. 105.
23) Rosalind Krauss’dan akratan G. McGillivray, 2009s. 831.
24) Rosalind Krauss’dan akratan G. McGillivray, 2009, s. 105.
25) Rosalind Krauss’dan akratan G. McGillivray, 2009s. 109.
26) Teleoloji, maddesel dünyayı şekillendiren bir doktrindir. Olayları varsayılan sebepler doğrultusunda açıklamaya dayanır. https://en.oxforddictionaries.com/definition/ teleology.
27) G. McGillivray, 2009, s. 3.
28) G. McGillivray, 2009s. 109.
29) Josette Féral, “Performance and Theatricality: The Subject Demystified”, Modern Drama, Vol. 25, N. 1, 1982, s. 177.
30) G. McGillivray, 2009, s. 110.
31) T. Postlewait,&T.Davis, 2009, s. 1.
32) Fried’tan aktaran Elif Apaydın, Shakespeare’in Teatralliği, Ankara Universitesi, 2016. (yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
33) Josette Féral, “Forward”, SubStance, Vol. 31, N. 2, 2002, s. 4.