BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN BİREY ÖZGÜRLÜĞÜNE ETKİSİ: MOBİL UYGULAMALAR ÖRNEĞİ
Gülsüm Çalışır1*, Fatih Aksoy2
1Gümüşhane University, Gümüşhane, Turkey
2Gümüşhane University, Gümüşhane, Turkey
* Corresponding author: gulsumcalisir@yahoo.com
Presented at the 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies (ISAS2018-Winter), Samsun, Turkey, Nov 30, 2018
SETSCI Conference Proceedings, 2018, 3, Page (s): 523-529 , https://doi.org/
Published Date: 31 December 2018 | 1406 9
Abstract
Bilgi teknolojilerinin gelişimi ile birlikte dünya McLuhan’ın belirttiği gibi bir ‘küresel köy’ olmuştur. Bilgi
teknolojilerinin gelişimi sayesinde hızlı, kolay haber alma ve ulaştırma gerçekleştirilmektedir. Bilgi teknolojilerinin
gelişiminin insanlık için elbette birçok faydası olmuştur. Ancak bu faydaların yanı sıra egemen güçlerin ve iktidarların
insanları kontrol altında tutabilecek güce sahip olmaları durumu da ortaya çıkmıştır. Çünkü enformasyon teknolojileri ile
birlikte bireylerin her adımının bilindiği bir gözetim ortamı oluşmuştur. Bu ortamı; mobil uygulamalar, sosyal ağlar, cep
telefonları, alış veriş kartları, uygulamaları gibi teknolojik ürünler sağlamaktadır. Bu teknolojik ürünlerin her birini kullanmak
için bireye ait olan özel bilgilerin, üçüncü şahıslarla paylaşılması koşulu sunulmaktadır.
Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmadaki temel amaç, insanların mobil uygulamalar ile birlikte hayatını
kolaylaştırıcı ya da eğlence amaçlı olan uygulamaları kullanabilmek için özel bilgilerini toplumu gözetim altında tutmak
isteyen güçlerle paylaştıklarını ortaya koymaktır. Çalışma sonucunda mobil uygulamalar aracılığıyla kamu ve özel sektör
bireylerin özeline ait olan mesaj, rehber, galeri, mikrofon, kamera gibi uygulamaların kullanım, depolama ve üçüncü kişiler ile
paylaşım iznini alarak, bireylerin mahremiyetini gözetleme imkânı sağladığı görülmüştür. Aslında enformasyon
teknolojilerinin bireylere sınırsız özgürlük olanağı sunduğu düşünülebilmektedir. Ancak bu teknolojik ürünler ile aslında
bireylerin her adımının kontrol altında tutularak, özgürlüklerinin kısıtlandığı ve söz konusu teknolojik uygulamaları
yönetenlerin çıkarlarına göre kullandığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords - Mobil Uygulamalar, Bilgi Teknolojileri, Bireysel Özgürlük.
References
[1] C. Can Aktan ve M. Tunç, “Bilgi Toplumu ve Türkiye”, Yeni Türkiye Dergisi,, ss. 118-134, Ocak-Şubat 1998.
[2] B. Akıncı Vural ve A. Sabuncuoğlu , “Bilgi İletişim Teknolojileri ve Ütopyan Bakış Açısı”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Cilt.5, Sayı.3, s. 5-19, 2008
[3] A. Benli, “Sendikalar, Bilgi Teknolojileri ve İnternet”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt.55 Sayı.1, ss. 221-248, 2005.
[4] T. Kaya Bensghir, “Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Değişim”, Ankara: TODAİE Yayınları,1996.
[5] E. Esposito and M. Mastroianni, “Information Technology And Personal Computers: The Relational Life Cycle”, Technovation, Vol.22 Issue.1,pp. 41-52, 2002.
[6] S. Çabuk ve M.A. Nakıpoğlu, “Çevreci Pazarlama ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Satın Alma Davranışlarına Etkileri İle İlgili Bir Uygulama”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt.12 Sayı.12, ss. 39-54,2003.
[7] A. Portolan, K. Zubrinic and M. Milicevic, “Conceptual Model of Mobile Services in the Travel and Tourism Industry”, Internatıonal Journal of Computers, Vol.3 Issue.5, pp. 314-321, 2011.
[8] (2018) GSMA Intelligence Website Available: https://www.gsmaintelligence.com/
[9] OECD (2012) “OECD Internet Economy Outlook2012”, Available: https://www.oecd.org/sti/ieconomy/internet-economy-outlook-2012-highlights.pdf
[10] (2016) “What does Mobile Application (Mobile App) mean?” Available: https://www.techopedia.com/definition/2953/mobileapplication-mobile-app
[11] F. Demirel (2017), Mobil Uygulamalar Available: https://webrazzi.com/2017/10/24/kuresel-mobil-uygulama-gelirlerive-indirmeleri-rekor-kirdi/
[12] S. Liu (2017) “Is Technology Shaping Our Lives?” Available: https://medium.com/@sliu050/technology-and-its-effect-on-humanfreedom-and-privacy-9531093c263c
[13] E.Tanyeri Mazıcı, “Tüketim Toplumunda Gözetim Uygulamaları Ve Tüketici Bakış Açısından Bir Değerlendirme”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi,Cilt.6, Sayı.1, ss. 150-171, Mart 2018.
[14] N. Ashford, Özgür Toplumun İlkeleri, Ankara: Liberte Yayınları, 2011.
[15] S. Bitirim Okmeydan, “Postmodern Kültürde Gözetim Toplumunun Dönüşümü: ‘Panoptikon’dan ‘Sinoptikon’ ve ‘Omniptikon’a”, Online Academic Journal of Information Technology, Cilt.8 Sayı.30, ss. 46- 69, 2017
[16] Y. Taş, M. Demirdöğmez ve M. Küçükoğlu, ‘Geleceğimiz Olan Z Kuşağının Çalışma Hayatına Muhtemel Etkileri’, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 13, ss. 1032-1048, Aralık 2017.
[17] U. Dolgun, ‘Gözetim Toplumunun Yükselişi: Enformasyon Toplumundan Gözetim Toplumuna’, Yönetim Bilimler Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 3, ss. 1-21, 2004.
[18] G. AK, ‘John Stuart Mıll Düşününde Bireyin Özgürlüğü’, LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 5, Sayı:1, ss.37-61, Haziran 2015.
[19] S. Yonca, 2018, ‘Bireysel Özgürlük Nedir ?’,http://www.yenihaberden.com/bireysel-ozgurluk-nedir-7178yy.htm
[20] B. Sönmez, ‘Gözetim Toplumunun Gümümüz Tüketim Dinamikleri Bağlamında Yeniden Yorumlanmasına İlişkin Bir İnceleme’, Cilt: 9, Sayı: 2, ss. 262-284, Ocak 2016.