Modernleşme ve Cumhuriyet’in Kamusal Mekân Dönüşümü Sürecinde Kütahya Cumhuriyet Meydanı’nın İncelenmesi
Özgün Özbudak1*, Feride Önal2
1Istanbul Gedik University , İstanbul, Turkey
2Istanbul Gedik University , İstanbul, Turkey
* Corresponding author: ozgun.ozbudak@gedik.edu.tr
Presented at the 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies (ISAS2018-Winter), Samsun, Turkey, Nov 30, 2018
SETSCI Conference Proceedings, 2018, 3, Page (s): 1001-1009 , https://doi.org/
Published Date: 31 December 2018 | 1613 9
Abstract
Kale etrafında tarihi çekirdek ve doğu batı yönünde yayılma gösteren Kütahya kenti, çok sayıda kültürü bir arada
barındıran zengin bir tarihi geçmişe sahip olup, farklı dönemlere ait kentsel doku ve mimari eserlere ev sahipliği yapmaktadır.
Cumhuriyet Dönemi ile birlikte savaştan çıkmış olan ülkede, kentlerin modernleşmesi için çeşitli alanlarda çalışmalar
yapılmaya başlanılmış, kentsel ve bölgesel kalkınma modelleri oluşturulmuştur. Kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin
modernleşmesi için yapılan bu çalışmalarda, bütüncül bir planlama anlayışı ile kentlerin çağdaş bir nitelik kazanarak “temizlik,
sağlık ve güzellik” imgelerinin önemine vurgu yapılmıştır. Hazırlanan planlar aracılığıyla kentleri modernleştirerek bu
kavramları yaşatan kentler oluşturulması hedeflenmiştir. Bu planlamalarla oluşturulan geniş caddeler, meydanlar, kamu
yapıları aracılığı ile modern bir Cumhuriyet kenti görünümüne ve yaşantısına ulaşılması amaçlanmıştır. Günümüzde hızlı
kentleşme ve kentsel dönüşüm hareketleri ile değişime uğramakta olan Kütahya kentinde, öncelikle tarihi ve kentsel doku
üzerinde büyük değişimler yaşanmaktadır. Cumhuriyet Dönemi mimari ve kentsel mirası bağlamında kent belleğinde önemli
bir yeri olan Cumhuriyet (Vazo) Meydanı’nın 1955-1980 yılları ve günümüz kent planları aracılığıyla yapılacak analizi ile
geçmişten günümüze kadar geçirdiği değişikliklerin irdelenmesi amaçlanmıştır.
Keywords - Kütahya, Cumhuriyet Meydanı, Kent dokusu, Kentsel mekânsal değişim
References
[1] Tekeli, İ., (2009). Modernizm, Modernite ve Türkiye’nin Kent Planlama Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 8. Cilt, İstanbul.
[2] Lynch, K., (2011). Kent İmgesi, 3.Basım, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.; Çeviren: İrem Başaran.
[3] Çalışkan, O., (2003). “Mekandaki Kemalizm-II Anadolu’da Bir Yarı-Çevre Modernite Deneyimi: Kemalizmin Şehirciliği”, Aydınlanma 1923, 48(48), 53-64.
[4] Akçura, T., Çapar, M., (1973). “Sanayileşmemiş Bir Ülke Olarak Türkiye’de Tarihi Çevre Korunması ve Restorasyon”, Mimarlık Dergisi, Sayı 8:5-7.
[5] Solmaz, N. ve Taşkınsu, F. (1994). “Kütahya Koruma İmar Planı: Planlama-Uygulama Sürecinin İrdelenmesi”, 2. Kentsel Koruma Yenileme ve Uygulamalar Kolokyumu, MSÜ, Sayfa:46.
[6] Eres, Z., (2014). “Erken Cumhuriyet Döneminde Çağdaş Kırsal Kimliğin Örneklenmesi: Planlı Göçmen Köyleri”, Mimarlık Dergisi, Sayı 375.
[7] Çetin, S., (2012). “Geç Osmanlıdan Erken Cumhuriyete İç Batı Anadolu’da Kentsel Yapının Değişimi: Manisa, Afyon, Burdur ve Isparta Kentleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Metu Jfa, 2 (29): 89-126.
[8] Coğrafya Harita, Kütahya İli Haritası, http://cografyaharita.com/haritalarim/4l_kutahya_ili_haritasi.png, 2 Kasım 2017.
[9] Tuncel, M., (1981-1982). “Kütahya İlinin Beşerî ve İktisadi Coğrafyası”, Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılına Armağan Kütahya, İstanbul: 21-34.
[10] Türkiye İstatistik Kurumu, Nüfus ve Demografi, Kütahya Nüfus İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, 2 Kasım 2017.
[11] Yeşil, M., (1938). “Kütahya İlinin Kısa Coğrafyası” Matbaai Ebüzziya, İstanbul.
[12] Altun, A., (1981-1982). “Kütahya’nın Türk Devri Mimarisi ‘Bir Deneme’” Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılına Armağan Kütahya, İstanbul: 171-700.
[13] Kütahya Belediyesi Youtube Sayfası, Kütahya Tarihi Yerler Hava Fotoğrafları, https://www.youtube.com/watch?v=SPbi-PsmjHg, 5 Kasım 2017.
[14] Bayartan, M., (2009). “Osmanlıdan Günümüze Kütahya Şehrinin Yapı Taşları: Mahalleler”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, 18: 57-70
[15] Eser, L., (1955). Kütahya Evleri, Doktora Tezi, İTÜ, İstanbul.
[16] Yakupoğlu, A., (1991). Rengârenk Kütahya, Türkpetrol Vakfı.
[17] Wowturkey Türkiye Fotoğrafları Paylaşım Forumu, Eski Kütahya Fotoğrafları,http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?p=6217757# 6217757, 25 Şubat 2018
[18] Aru, K.A., (1998). Türk kenti: Türk Kent Dokularının İncelenmesine ve Bugünkü Koşullar İçinde Değerlendirilmesine İlişkin Yöntem Araştırması, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
[19] Tekeli, İ. (2011). Toplu Eserler-15 Türkiye'nin Kent Planlama ve Kent Araştırmaları Tarihi Yazıları, Tarih Vakfı.
[20] Kütahya Valiliği İnternet Sayfası, Geçmişte Kütahya Fotoğrafları, http://www.kutahya.gov.tr/fotograflarla-kutahya, 11 Kasım 2017.
[21] Özgün Özbudak Fotoğraf Arşivi, 2017-2018.
[22] Kütahya (İl), (1973). Cumhuriyetin 50. Yılında Kütahya 1973 İl Yıllığı, Kütahya.
[23] Google Earth Uygulaması, Kent haritaları, Sokak Görünümleri ve Fotoğrafları, 2 Kasım 2017.
[24] Osmay, S., (1998). “1923’ten Bugüne Kent Merkezlerinin Dönüşümü”, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 139-154; Derleyen: Sey, Y., 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.