Peyzaj mimarlığı kentsel açık alanlarda kullanıcı istek ve ihtiyaçlarını karşılayan doğa ve kültürel bileşenleri estetik ve işlevsel ölçütlere göre tasarlayan meslek disiplinidir. Tasarlanan kentsel alanlar özellikle sürdürülebilir mekanlar yaratmak ve geliştirmek amacıyla koruma-kullanım dengesinde yaşam merkezli kullanıcı odaklı olmalıdır. Bu anlamda peyzaj alanlarında sürdürülebilir, insanlarla uyumlu, canlı-cansız varlıkların tasarımını sağlayarak işlevini yerine getirmek ancak bu elemanların birbiri ile olan ilişkilerini doğru kurgulayarak sağlanır. Kurgusu doğru olan mekanlar biçim ve form açısından estetik kaygı taşıyarak tasarımcının ortaya koyduğu özgün bir oluşumdur. Mekanın biçim form ve işlevini yaratan ise etkinlik çeşitliliğidir. Kentsel açık alanlarda etkinlik çeşitliliğine bağlı olarak mekan ismini alır. Mekanı anlamlandırın çevresindeki ve içindeki ürünlerin karakteri, şekli, dokusu ve renkleridir. Bu sebeple mekanı tanımlayan her fonksiyon nitelikli, kimlikli ve estetik değerler içermelidir. Donatı ve bitki ise bir mekanı tanımlayan kimlik kazandıran en önemli doğal ve yapay peyzaj elemanlarındandır. Donatı kullanıcı için etkinlik çeşitliliği sunarken, bitki ise insan ile doğa arasındaki bozulan dengenin yeniden kurulmasına yardımcı olur. Bu çalışmada Karadeniz Teknik Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü 3. Sınıf öğrencilerinin Çevre Tasarım Proje IV. Dersi kapsamında yapmış oldukları Trabzon TRT binası ve çevresi tasarım çalışmaları ele alınmıştır. Bu kapsamda öğrencilerin farklı konseptlerde ve farklı kullanıcı ihtiyaçlarına yönelik tasarladıkları mekanlardaki peyzaj bileşenlerinden bitki-donatı ilişkisinde kurgulanmıştır. Atölye çalışmasındaki 4 öğrenci çalışması ele alınarak proje süreci (sörvey çalışması, senaryo konsept, eskiz çalışması, seçenek üretme, seçilen tasarım ürünün geliştirilmesi, bitkilendirme tasarımı, 1/50, 1/20 detayların oluşturulması, maket çalışması) ortaya konulmuştur. Sonraki aşamada farklı etkinlik alanlarında bitki- mekan-donatı ilişkisini ölçü, biçim, form açısından nasıl tasarlayıp ele aldıkları belirlenmiştir.  

Keywords - Peyzaj mimarlığı eğitimi, bitki- mekan-donatı, kentsel açık alanlar

[1]Alexander, C., Silverstein, M., Ishikawa, S. (1977). A Pattern Language. New York: Oxford University Press

[2]Altan, İ. (1992). Mimarlıkta Mekan Kavramı, Mimarlık ve Şehircilikte Mekan, Yıldız Üniversitesi Yerleşme ve Mimarlık Bilimleri, Uygulamalı Araştırma Merkezi, İstanbul.

[3]Atıl, A., Gülgün, B., Yörük, İ. (2005). Sürdürülebilir kentler ve peyzaj mimarlığı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2).

[4]Başal M, Memlük Y, Yılmaz O, Kurum E. (1997). Peyzaj Konstrüksiyonu, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1484, Ders Kitabı: 445, 160S. Ankara.

[5]Bulut, Y., Atabeyoğlu, Ö., Yeşil, P. (2008). Erzurum kent merkezi donatı elemanlarının ergonomik özelliklerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 131-138.

[6]Çubuk, M. (1991). Kamu Mekanları ve Kentsel Tasarım. Kamu Mekanları Tasarımı ve Kent Mobilyaları Sempozyumu. Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, 15-17, İstanbul.

[7]Düzenli, T., Yılmaz, S., Özkan, D. G. (2017). Peyzaj Mimarlığı Eğitiminde Donatı-Mekan İlişkisinin Kurgulanması. Journal of International Social Research, 10(48).

[8]Joedicke, J. (1985). Raum und Form in der Architektur: Ä Uber den behutsamen Umgang mit der Vergangenheit [Space and Form in Architecture]. Stuttgart, Germany: Kraemer

[9]Kahvecioğlu, N.P. (2001). Mimari Tasarım Eğitiminde Bilgi ve Yaratıcılık Etkileşimi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Doktora Tezi, s. 1-247.

[10]Korkut, A.B., Şişman, E.E., Özyavuz, M. (2010). Peyzaj Mimarlığı. Verda Yayıncılık. s.419.

Madanipour, A. (1999). ‘Why are the design and development of public spaces significant for ities’, Environment and Planning B: Planning and Design, 26(6), 879-891.

[11]Norberg Schulz, C. (1971). “Existence, Space and Architecture”, Studio Vista, London, s.28-30.

Seçkin, N.P., Seçkin, Y.Ç. ve Seçkin, Ö.B. (2011). Sürdürülebilir Peyzaj Tasarımı ve Uygulama İlkeleri(1. Basım), İstanbul: Literatür Yayınları: 621, 223 s., İstanbul.

[12]Şişman, E. E., Yetim, L. (2004). Tekirdağ Kentinde Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1), 43-51.

[13]Trancik, R. (1986). “Ending Lost Space-Theories of Urban Design”, New York. s. 61-62.

URL-1. https://tr.pinterest.com/pin/60235713737656374/

URL-2. https://tr.pinterest.com/pin/359162139004157057/

URL-3. https://tr.pinterest.com/pin/355291858075430247/

URL-4. https://tr.pinterest.com/pin/725783296175293690/

URL-5. https://tr.pinterest.com/pin/669769775810522986/