Presented at the 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies (ISAS2018-Winter), Samsun, Turkey, Nov 30, 2018

SETSCI Conference Proceedings, 2018, 3, Page (s): 405-411 , https://doi.org/

Published Date: 31 December 2018    | 1483     8

Sermaye hareketleri önündeki engellerin önemli ölçüde kalkmasıyla birlikte çok uluslu şirketler de yaygınlaşmış
ve ulusal şirketlerle rekabet ederek ekonomik hayatın önemli unsurları haline gelmişlerdir. Özellikle çok uluslu
şirketler, elde ettikleri kârlar üzerinden daha düşük vergi ödemek için çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. Bu
şirketler; ülkelerin vergi mevzuatlarının ve önceliklerinin farklı olması, yatırımları ülkelerine çekmek için
birbirleri ile rekabet içinde olması, şirket yapılarının ve işlemlerin karmaşık olması gibi durumlardan faydalanarak,
kârlarını vergi oranlarının düşük olduğu ülkelere aktararak ya düşük vergi ödemekte ya da hiç vergi
ödememektedirler. Bu durum birçok ülke için önemli vergi kayıplarına neden olmaktadır. Şirketler tarafından
yapılan bu vergi planlamaları karşısında uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi ve böylece vergi kayıplarının
azaltılması amacıyla 2013 yılında Saint Petersburg’daki G20 Liderler zirvesinde “Matrahın Aşındırılması ve Kar
Kaydırma (Base Erosion and Profit Shifting-BEPS)” eylem planı kabul edilmiştir. Bu eylem planı 15 eylemden
oluşmakta ve iki yıl içerisinde ülkelerin vergi mevzuatlarını uyumlaştırması ile vergi kayıplarının önüne geçilmesi
amaçlanmıştır. Bu çalışmada çok uluslu şirketlerin hangi yöntemlerle matrah aşındırma yoluna gittikleri ve ortaya
çıkan vergi kayıplarını önlemek için ne tür önlemler alındığı tartışılmıştır.  

Keywords - MATRAH AŞINDIRMA VE KAR AKTARIMI YOLUYLA VERGİ GELİRLERİNİN AZALTILMASI VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ YOLUYLA ALINAN ÖNLEMLER

Alıcı, A. 2016, Vergi Cennetleri Tarih mi Oluyor? SPK Araştırma Raporu, 2016.
Biçer, R. Ve Erginay M., “OECD Matrahın Aşındırılması ve Kârın Aktarılması Eylem Planı ve Türkiye’ye Etkileri”, Vergi Sorunları Dergisi, S.236, pp.54-68
Birinci N., Eser L, 2017. Vergi Kayıp ve Kaçaklarıyla Mücadelede BEPS Eylem Planı ve Değerlendirilmesi, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Eylül 2017, Cilt:3, Sayı:3, ss.447-459.
Diclehan, Başak (2016), “Matrah Aşındırma Yoluyla Kar Aktarımı ve Türkiye Uygulamaları”, https://home.kpmg.com/content/dam/kpmg/pdf/ 2016/06/tr-sorumlu-vergicilik-basak-diclehan.pdf, 10.10.2018
Miller, Helen and Thomas Pope, (2016), “Corporate Tax Avoidance: Tackling Base Erosion and Profit Shifting”, Institute for Fiscal Studies, p.169-200.
OECD (1998), Harmful tax competition: an emerging global issue, OECD Publishing, 80 p. http://www.oecd.org/tax/transparency/44430243.pdf
OECD (2013), “Action Plan on Base Erosion and Profit Shifting”, OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/9789264202719-en, 11.07.2018
OECD (2016), OECD work on taxation, 2016-17, OECD Publishing, 44 p. https://www.oecd.org/tax/centre-fortax-policy-and-administration-brochure.pdf
Owens, Jeffrey (2015), “Tax Transparency and BEPS”, http://epub.wu.ac.at/5096/1/36%2D162%2D1%2DPB.pdf, 5-14, 15.07.2018
Sharma, Priyesh and Siddharth Dang, (2011), “Myth and Reality of the Imbricating Concepts of Tax Avoidance and Evasion”, Journal of Accounting and Taxation, Volume:3, Issue: 3, p.40-46.
Stiglitz, J., (2013), A tax system stacked against the 99 percent, The New York Times, April 14, 2013,
http://opinionator.blogs.nytimes.com/2013/04/14/a-tax-system-stacked-against-the-99-percent/ (Erişim Tarihi: 15.09.2018)
Tosun, Gamze. (2016), Zararlı Vergi Rekabeti Kapsamında Vergi Matrahı Aşındırması Ve Sınır Ötesi Kar Aktarımı Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Tosuner, M., Arıkan Z., (2005). Vergi Usul Hukuku, İzmir, 2005.