Presented at the 3rd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies (Fine Arts, Design and Architecture) (ISAS2019-FDAS), Ankara, Turkey, Apr 19, 2019

SETSCI Conference Proceedings, 2019, 7, Page (s): 21-29 , https://doi.org/

Published Date: 19 August 2019    | 1705     59

Modern dünyada önemli yere sahip olan üniversiteler, gerek bilgi üreten, paylaşan ve aktaran mekanlar olması gerekse bireylerin birbirleriyle ve çevreleriyle etkileşimlerini sağlaması yönünden ideal olması düşünülen kamusal alanlardır. Bu nedenlerle özellikle hem eğitim hem de sosyal hayatının büyük bir kısmını kampüste geçiren öğrenci ve akademisyenlerin gerektiğinde bir araya gelmesi, farklı sosyal platformların oluşması, ortak fikir ve ilgilerin paylaşımı ve çoğaltılması açısından fiziksel çevre ve fakültelerin dış mekânları, bu potansiyeli büyük oranda belirlemektedir. Bireylerin derslik ve fakülte dışındaki sosyal etkileşimleri, bina çevresi açık ve yeşil alanların mekân konfigürasyonundan etkilenmektedir. Kısacası insan ilişkileri mekanın tanımlanmasında kaynak oluşturmaktadır.


Sosyal çevre kavramı fiziksel çevre içinde yer almaktadır. Tasarımı ve kurgusu iyi planlanmış bir mekan, birey davranışını biçimlendirebilmektedir. Dolayısıyla özellikle kampüs alanlarının dış mekanları dikkate alındığında, kullanıcılar ve tasarlanmış çevre arasındaki karşılıklı ilişkiyi tasarımın sentaktik, pragmatik ve semantik işlevleri yönünden irdelemek sosyal çevrenin gelişimi açısından daha anlamlı olmaktadır.


Bu çalışmanın amacı Atatürk Üniversitesi kampüsünde yer alan fakülte binalarına ait açık ve yeşil alanların mekânsal konfigürasyonlarının, tasarımın sentaktik işlevleri yönünden incelenmesi ve karşılaştırılmasıdır. Çalışmada sosyal etkileşimin ve nüfusun yoğun olduğu fakültelerin çevresinde 2 hafta boyunca gözlem, sözlü mülakat ve fotoğraflama yapılarak dış mekanın, bireyin sosyal davranışını ne derecede etkilediği ve tatmin edebileceği tartışılmıştır

Keywords - Kampüs,sosyal alan,mekansal konfigürasyon,tasarım,açık ve yeşil alan

Aydın, D., 2003, Üniversite Kampüs Tasarımı Üzerine Düşünceler, S.Ü. İletişim Fakültesi Uygulama Gazetesi, Sayı 50, Konya.

Benli, A.C., 1998, A Comperative Study for University Campus Planning, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi.

Düzenli, T., Mumcu S., Özdemir I. 2016. "Gençlerin İhtiyaçlarına Bağlı Olarak Kampus Açık Mekan Tasarımı", İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Vol.6, P.121-130.

Dober R.P., 2000. Campus landscape, functions, forms and features, John Wiley & Sons, Inc,

Erkman U.,1990. Büyüme ve gelişme açısından üniversite kampüslerinde planlama ve tasarım sorunları, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul, 1990.

Göçer, Ö., Torun, A. Ö., & Bakovic, M. 2018. Thermal comfort, behavioral mapping and space syntax analysis of outdoor spaces in a suburban campus. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 33(3), 853-873.

Gül A. ve Küçük V., 2001. Kentsel açık-yeşil alanlar ve Isparta kenti örneğinde irdelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, 2 (29), 27-48,

Neuman, D. J. 2003. Campus Planning,. Neuman (ed.) Building type basics for collegeand university facilities. New Jersey: John Wiley&Sons, 1–43.

Nuhoğlu, A., 1989. Ülkemizde Bazı Üniversite Kampüslerinin Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi Üzerine Bir Araştırma, Peyzaj Mimarlığı Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Payne S., 2009. Open space: People space, Journal of Environmental Psychology, 29, 532–533,

Reıss, D.; Plomin, R.; Hetherington.E., Mavis; H., George; R., Micheal; T., A and Hagan, M. S, 1994. The separate worlds of teenage siblings: An introduction to the study of the nonshared environment and adolescent development, New Jersey: Lawrence Rigolon, A. 2010. European Design Types for 21st Century Schools: An Overview, CELE Exchange, Centre for Effective Learning Environments 2010/3, OECD Publishing.

Sennett, R., 1999. Gözün Vicdanı, Kentin Tasarımı ve Toplumsal Yaşam. (S. Sertabiboğlu, C. Kurultay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Sıramkaya, S. B. 2015.Mekan konfigürasyonunun sosyal etkileşime olan etkisinin fakülte binalarında sentaktik analizi(Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).

Şensoy N. ve Karadağ A.A., 2012. Sosyal Etkileşimin Komşuluk Düzeyinde Geliştirilmesine Yönelik Bir Araştırma: Ankara TOKİ Atakent Sitesi Örneği, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2 (6), 279-289, 2012.

Türeyen, M. 2002. Yükseköğretim Kurumları-Kampuslar. Tasarım Yayın Grubu. İstanbul URL URL-1 2019.

http://www.erzurum.gov.tr (E.T. 16.04.2019) URL URL-2 (2019)

https://atauni.edu.tr/ (E.T. 10.04.2019)

Yaylalı Yıldız B., Czerkauer-Yamu C. ve Çil E., 2014, Exploring the effects of spatial and social segregation in university campuses: IZTECH as a case study, Urban Design International, 19, 125-143,.

Yıldız, N. D., Kuzulugil, A. C., Aytatlı, B. 2017. Student Centered Landscape Scenarios In Winter City University Campuses: Erzurum Atatürk University Case. GSTF Journal of Engineering Technology (JET), 4(3).