Presented at the 3rd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies (Fine Arts, Design and Architecture) (ISAS2019-FDAS), Ankara, Turkey, Apr 19, 2019

SETSCI Conference Proceedings, 2019, 7, Page (s): 312-322 , https://doi.org/

Published Date: 19 August 2019    | 1474     19

Modernitenin baş döndürücü dönüşümü ile birlikte imge ürünlerine dönüşen mimari yapılar derinliği olmayan metalar haline gelmişlerdir. Yapıların hacimsel olarak deneyimlenerek varlığını ortaya koyabilecek potansiyellerini canlandırma fikri bu çalışmaya taban oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, mekânın kullanıcı tarafından deneyimlenmesi ile duyumsanmasının önemini vurgulamaktır. Yapıların duyusal bütünsellik bağlamında değerlendirilmesi gerekliliği ontoloji ve fenomenoloji tabanı ile araştırılarak önerilen yeni yöntem üzerinden ortaya konulmaktadır. Yöntem; poli - semantik katmansal yöntemdir. Kullanıcı, mekân ve bireysel deneyim olmak üzere üç katman ve bunların alt başlıklarını içerir. Üç katmanın kesişim kümesi mekânsal duyum deneyimini oluşturur. Genel olarak ifade edilirse, yapının farklı aşamalarda bu katman verileri ile (ontolojik incelemesi ile sözlük anlamından oluşturulan tanım çerçevesinde ve fenomenolojik duyum gözetilerek) deneyimlenerek değerlendirilmesi temeline dayanır. Uygulama alanı olarak Mimar Emre Arolat ve yapısı Sancaklar Camii konu edinilmiş, mekân ilişkileri, duyumsamalar ve bunların kullanıcıda oluşturduğu izlenimler poli - semantik katmansal yöntem ve beraberinde gelişen aşamalara göre açıklanmıştır. Çalışmanın sonucunda ulaşılan temel bulgu, görünüm anlamında gelenekselden farklılaşan Sancaklar Camii'de gerekli görülen fonksiyonların fikir olarak korunduğu, farklılığın fikirsel olmaktan ziyade, biçimsel özgürlüğün dışavurumu şeklinde olduğu, duyumsamanın gözetildiği bir mekân oluşumunun öncelendiğidir. Araştırmanın özgün yönü, mimarın tutumu ile projenin arkasında yatan düşünsel özün görülenin / sunulanın ötesinde bir yapılanmadan kaynaklandığını ortaya çıkaran yöntemdir.

Keywords - Fenomenoloji, ontoloji, duyumsama, mekân deneyimi, katmanlı yapı

[1] Aydınlı, S. (2014). Farklı Bir Bakışla Estetik. Şengül Öymen Gür (Ed.), Mimari Güncellemeler, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık

[2] Baudrillard, J., Nouvel, J. (2011). Tekil Nesneler Mimarlık ve Felsefe (1. Baskı), (Çev. A. U. Kılıç). İstanbul: Yem Yayın (Eserin orijinali 2000'de yayımlandı), s. 20, 23.

[3] Bilgin, İ. (2016). Mimarın Soluğu (1. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları, s. 103.

[4] Dinç Kalaycı, P. (2015). Mimarlığı Eleştirmek: Bir Yaklaşım Önermesi (1.Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, s. 57.

[5] Gürsoy, K. (2014). Varoluş ve Felsefe (2. Baskı). Ankara: Aktif Düşünce Yayınları, s. 45 - 56.

[6] Hasol, D. (1995). Mimarlık Sözlüğü (6. Baskı). İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları

[7] İnternet: Dachau Protestan Kilisesi URL: Web: http://www.gecelikgunluk.com/2016/04/dachau-protestan-kilisesi-vesancaklar.html adresinden 29 Aralık 2018'de alınmıştır.

[8] İnternet: Mimarlık ve Fenomenoloji URL: Web: https://architecturedesigntheory.wordpress.com/2014/03/09/mimarlikve-fenomenoloji/ adresinden 16 Haziran 2016'da alınmıştır.

[9] İnternet: Ödüle Doymayan Modern Yeraltı Camisi URL: Web: https://www.trthaber.com/haber/turkiye/odule-doymayanmodern-yeralti-camisi-sancaklar-camii-366762.html adresinden 30 Aralık 2018'de alınmıştır.

[10] İnternet: Sancaklar Camii URL: Web: http://emrearolat.com/adresinden 23 Aralık 2018'de alınmıştır.

[11] Lynch, K. (2016). Kent İmgesi (8. Basım), (Çev. İ. Başaran). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (Eserin orijinali 1960'ta yayımlandı), s. 7.

[12] Norberg-Schulz, C. (1980), Genius Loci: Towards a Phenomenology of Architecture, Academy, Londra.

[13] Norberg-Schulz, C. (2000), “Arhictecture, Presence, language, place”, Skira, Milano

[14] Öymen Gür, Ş. (Ed.) (2014). Mimari Güncellemeler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, s. xxii, 99.

[15] Pallasmaa, J. (2016). Tenin Gözleri: Mimarlık ve Duyular (3. Baskı), (Çev. A.U. Kılıç). İstanbul: YEM Yayın (Eserin orijinali 2005'te yayımlandı), s. 14, 52, 58.

[16] Perec, G. (2017). Mekân Feşmekân (1. Basım), (Çev. A. Erkay). İstanbul: Everest Yayınları (Eserin orijinali 1974'te yayımlandı), s. 11.

[17] Rasmussen, S. E. (1994). Yaşanan Mimari (1. Baskı), (Çev. Ö. Erduran). İstanbul: Remzi Kitabevi, s.28.

[18] Tokay, H.,Kuşüzümü K.H. (2011). Kaide, Papuç ve Şerefe Özelliklerine Göre İstanbul Minareleri. Restorasyon Yıllığı Dergisi, 2: 50-61.