Kombinasyonel optimizasyonun en önemli problemlerinden olan araç rotalama problemi belirli sayıda müşteriye sabit bir başlangıç noktasından çıkan araçlar ile minimum maliyet oluşturacak şekilde hizmet verme temeline dayanmaktadır. Günümüzde firmaların artan rekabet ortamında müşteri memnuniyetini sağlamaları önemli hale gelmiştir. Buna bağlı olarak etkin bir araç rotalama, taşıma maliyetlerini azaltırken müşteri memnuniyetinin sağlanmasına yardımcı olacaktır. Literatürde araç rotalama problemi çözümü için çok sayıda çözüm yöntemi geliştirilmiştir. Bunlar kesin, sezgisel ve metasezgisel çözüm yöntemleri başlıkları altında sıralanmaktadır. Araç rotalama problemi NP-Zor problemler sınıfında yer almaktadır. Problemin bu sınıfta yer almasının temel sebebi zorluk derecesinin eklenen her düğüm ile üstel olarak artması ve büyük ölçekli problemlerde makul bir zaman dilimi içerisinde kesin çözüme ulaşılma zorluğudur. Bu nedenle tüm çözüm uzayında etkili bir araştırma yapmak için yazılım programlarından yararlanmak gerekmektedir. Bu çalışmada C# yazılım dili ile oluşturulmuş yeni bir Araç rotalama problemi yazılımı tanıtılmaktadır. Oluşturulan veri havuzunun bu alanda yapılacak çalışmalar için kaynak teşkil etmesi amaçlanmaktadır. Aynı zamanda geliştirilen yazılım ile çeşitli algoritmaların problemler üzerinde denenebilmesi ve son kullanıcıya algoritmaların performansını yansıtan bilgilerin verilmesi amaçlanmıştır. Görsel öğelerle desteklenen arayüzde kullanıcılar oluştuurlan alt rotalar hakkında yeterli bilgiye sahip olmaktadır.

Keywords - Kombinasyonel optimizasyon, Araç Rotalama Problemi, Yapay Arı Koloni Algortiması, Genetik Algoritma, Yazılım Arayüzü

[1] Ş. Şeker, “Araç Rotalama Problemleri ve Zaman Pencereli Stokastik Araç Rotalama Problemine Genetik Algoritma Yaklaşımı”, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2007.

[2] Ç. Alabaş, B. Dengiz, “Yerel Arama Yöntemlerinde Yöre Yapısı: Araç Rotalama Problemine Bir Uygulama”, Yöneylem Araştırması/Endüstri Mühendisliği 24. Ulusal Kongresi, 2010, Gaziantep – Adana, p. 333 –335.

[3] G. B. Dantzig, J. M. Ramser, “The truck dispatching problem”, Management Science, vol. 6, pp. 81-91, 1959.

[4] G. Clarke, J. W. Wright, “Scheduling of vehicles from a central depot to a number of delivery points”, Operations Research, vol. 12, pp. 568-581, 1964.

[5] Toth, P., Vigo, D., 2002. The Vehicle Routing Problem. Society for Industrial and Applied Mathematics, Philadelphia, 367 pp.

[6] A. H. El Hassani, A. Koukam, L. Bouhafs, A hybrid ant colony system approach for the capacitated vehicle routing problem and the capacitated vehicle routing problem with time Windows. pp. 57-70. In: Vehicle Routing Problem, (Eds. T. Caric, H. Gold), INTECH Open Access Publisher, Croatia, 2008.